Wrotycz pospolity - właściwości i sposób użycia

Wrotycz pospolity Tanacetum vulgare L. to roślina powszechnie występująca na terenie występowania klimatu umiarkowanego. Rośnie w nie dużych skupiskach, najczęściej w pobliżu niewysokich drzew, na obrzeżu pół uprawnych lub przy polnych drogach. Charakterystyczne żółte kwiaty wrotyczu pojawiają się na polskiej łące już końcem lipca i kwitną aż do października. Wrotycz jest dobrze znany w tradycyjnej medycynie ludowej, a jego właściwości lecznicze są poparte licznymi badaniami naukowymi.

Właściwości wrotyczu pospolitego 

Ziele i kwiat wrotyczu to cenne surowce zielarskie, które były cenione w medycynie ludowej ze względu na silne działanie. Właściwości wrotyczu sprawiły, że od wieków używano tej rośliny do sporządzania naparów, wyciągów alkoholowych, oraz jako naturalnego kadzidła. Preparaty te wykorzystywano do przede wszystkim jako środki przynoszące ulgę w bólu kończyn i kręgosłupa, przyspieszające gojenie ran, a także przy różnego rodzaju infekcjach i stanach zapalnych skóry. Okłady i napary z wrotyczu wykorzystywano również przy dolegliwościach gastrycznych i chorobach pasożytniczych. Ponadto wrotyczowe remedia stosowano również w weterynarii, aby leczyć zwierzęta domowe. Właściwości wrotyczu pospolitego sprawiły, że stał się niezbędny w każdym gospodarstwie, a samej roślinie przypisywano działanie niemalże magiczne.

Właściwości lecznicze wrotyczu pospolitego

Badania naukowe potwierdzają niezwykle skuteczne właściwości lecznicze wrotyczu pospolitego. Wrotycz wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze oraz rozkurczowe. W zielu i kwiatach wrotyczu znajdują się aktywne biologicznie związki decydujące o skuteczności leczniczej: olejek eteryczny, laktony seskwiterpenowe, kwasy organiczne, liczne flawonoidy, seskwiterpeny i fitosterole. Preparaty z wrotyczu ujęte są w badaniach nad sposobem leczeniem ciężkich chorób pasożytniczych, np. pełzakowego ziarniniakowego zapalenia rogówki oka. Naukowcy mają podstawy, aby wykorzystać właściwości lecznicze wrotyczu pospolitego w kuracjach skojarzonych z antybiotykami, by zwiększyć skuteczność długotrwałych terapii.

Olejek wrotyczowy - właściwości i zastosowanie

Głównym składnikiem eterycznego olejku wrotyczowego jest tujon, który może stanowić jego zawartość nawet do 70%. Ten sam związek terpenowy jest obecny w zielu piołunu, bylicy pospolitej, szałwii lekarskiej oraz gałązkach żywotnika zachodniego. Właściwości lecznicze wrotyczu są uwarunkowane głównie obecnością tujonu oraz laktonów seskwiterpenowych. Jeśli sięgacie po wrotycz pamiętacie, że tujon w dużych dawkach jest toksyczny! W związku ze znaczną zawartością olejków eterycznych w zielu wrotyczu, obecnie nie są zaleca się stosować tej rośliny w preparatach do użytku wewnętrznego. Olejek wrotyczowy może być stosowany zewnętrznie w rozcieńczeniu na problemy skórne. Jest pomocny w kuracjach przeciwtrądzikowych, łagodzeniu stanów zapalnych skóry i mieszków włosowych, łojotoku oraz chorobach pasożytniczych skóry, np.świerzbu, wszawicy lub nużycy. Mocny zapach olejku wrotyczowego, przypominający kamforę lub kwiaty rumianku odstrasza owady.

Jak stosować wrotycz?

Wrotycz posiada szerokie zastosowanie. Świeżo zebrane ziele lub sam kwiat tej rośliny może posłużyć do przygotowania suszu, maceratu olejowego lub nalewki wrotyczowej. Nie zaleca się używania wrotyczu do picia! Napar z suszonego ziela wrotyczu można wykorzystywać do przemywania skóry trądzikowej i problematycznej. Olejowy macerat z wrotyczu można wykorzystać do smarowania większych powierzchni skóry objętych stanem zapalnym, zapaleniem mieszków włosowych, a także skóry głowy z łupieżem lub łojotokiem. Wyciąg alkoholowy z wrotyczu jest polecany do zwalczania wszawicy na skórze głowy. Suszone ziele wrotyczu można wykorzystywać jako naturalne kadzidło odstraszające owady.

Wrotycz pospolity - przeciwwskazania do stosowania

Sięgając po ziele lub kwiat wrotyczu pospolitego należy pamiętać o toksycznych właściwościach tujonu. Nie zaleca się stosowania preparatów z wrotyczu wewnętrznie. Bezwzględnie nie można ich stosować w ciąży, ponieważ mogą zwiększyć ukrwienie narządów rozrodczych i doprowadzić do poronienia. Zastosowanie wrotyczu jest niebezpieczne dla dzieci oraz kobiet w trakcie laktacji, gdyż składniki aktywne obecne w zielu mogą przenikać do mleka matki.